Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Μια ζωή παραμύθι» που διοργανώνει η Ομάδα Μελέτης, Διατήρησης & Διάδοσης του Λαϊκού Παραμυθιού και Παιχνιδιού «Οι Παραμυθάδες», θα πραγματοποιηθεί κινηματογραφικό εργαστήριο με τον σκηνοθέτη Βασίλη Λουλέ.
Η διάρκεια του εργαστηρίου είναι 15 ώρες (ένα Σαββατοκύριακο προβολών, θεωρίας και ασκήσεων) και θα διεξαχθεί στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ιμαρέτ, το Σάββατο 23 και την Κυριακή 24 Μαΐου 2015 από τις 10:00 έως τις 17:30.
Ο μέγιστος αριθμός των συμμετεχόντων είναι 35 άτομα, ενώ τα δίδακτρα δεν θα υπερβούν τα 35€ για τον πλήρη κύκλο των 2 ημερών. Θα δοθεί βεβαίωση παρακολούθησης και τελική ημερομηνία δήλωσης συμμετοχής είναι την Τετάρτη 20 Μαΐου 2015.
Για περισσότερες πληροφορίες ή δηλώσεις συμμετοχής : Χρήστος Τσίρκας (6946 816535) ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση: info@paramythades.org .
Το συγκεκριμένο Εργαστήριο θα αξιοποιήσει την εμπειρία του σκηνοθέτη όχι μόνον από τη διδασκαλία του στα προηγούμενα κινηματογραφικά εργαστήρια (Αθήνας, Θεσσαλονίκης, καλοκαιρινά σχολεία σε Μονοδένδρι Ιωαννίνων και Πήλιο) αλλά και αυτή που απέκτησε με την περιοδεία του το φθινόπωρο του 2014 σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ και του Καναδά προβάλλοντας το ντοκιμαντέρ «Φιλιά εις τα παιδιά» και συζητώντας με τους θεατές.
Σε ποιούς απευθύνεται το Κινηματογραφικό Εργαστήριο
Το Εργαστήριο απευθύνεται σε ανήσυχους εκπαιδευτικούς κάθε βαθμίδας που θέλουν να εφοδιαστούν με γνώσεις και μεθόδους χρήσιμες για τη δουλειά τους, σε ιστορικούς ερευνητές, σε παραμυθάδες και αφηγητές, σε μελετητές της προφορικής αφήγησης, σε ανθρώπους με γενικότερα ενδιαφέροντα που θέλουν να γνωρίσουν το σύγχρονο ντοκιμαντέρ και τις αναζητήσεις του, καθώς και σε ανθρώπους του κινηματογράφου (δημιουργούς, τεχνικούς και ηθοποιούς) που θέλουν να διευρύνουν τις γνώσεις και την εμπειρία τους.
Δεν απαιτείται προηγούμενη επαγγελματική εμπειρία στο χώρο του κινηματογράφου και των οπτικοακουστικών.
Απαιτείται όμως όρεξη, αγάπη για το σινεμά, υπομονή και περιέργεια: τα βασικά υλικά για να κάνει κανείς κινηματογράφο ή να βλέπει τις ταινίες με δημιουργικό τρόπο.
Με τι ασχολείται αυτό το Εργαστήριο
Το ντοκιμαντέρ είναι ίσως το πιο ανερχόμενο είδος κινηματογράφου παγκοσμίως και γνωρίζει τα τελευταία χρόνια μεγάλη άνθιση και στην Ελλάδα. Με πολύ μεγαλύτερο εύρος θεμάτων και ποικιλία μορφής σε σχέση με παλιότερα, με περισσότερο συναίσθημα και χιούμορ, το σύγχρονο ντοκιμαντέρ ανιχνεύει αχαρτογράφητες περιοχές της ανθρώπινης συνείδησης, της κοινωνίας και της ιστορίας.
Με όλα αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά, το ντοκιμαντέρ έχει μπει και στο χώρο της εκπαίδευσης καθώς όλο και περισσότερα σχολεία και ιδρύματα το εντάσσουν στη δουλειά τους ως ένα πολυσύνθετο εκπαιδευτικό εργαλείο. Αρέσει στα παιδιά, προσφέρεται για αναλύσεις και ασκήσεις, και μπορεί να αποτελέσει αφορμή ακόμα και για νέες κινηματογραφικές απόπειρες, των ίδιων των μαθητών αυτή τη φορά.
Τα ερωτηματικά που θα απασχολήσουν το Εργαστήριο μπορούν να αποτελέσουν 3 ομάδες.
- Χρήση του ντοκιμαντέρ στην εκπαίδευση
– Πώς μπορούμε να κάνουμε το ανθρωποκεντρικό ντοκιμαντέρ πολύτιμο εργαλείο μέσα στη σχολική τάξη;
– Πέρα από το ίδιο το βασικό θέμα ενός ντοκιμαντέρ, πώς εντοπίζουμε και πώς αξιοποιούμε τα πολλαπλά επίπεδα γνώσης που μας προσφέρει, τις παράπλευρες πληροφορίες που μας δίνει η εικόνα και ο λόγος του;
– Πόση αξία έχει να μάθουν να βλέπουν οι μαθητές (αλλά και εμείς οι μεγαλύτεροι) μια ταινία όχι μόνο με βάση αυτό που αφηγούνται οι άνθρωποι αλλά και με βάση αυτά που δεν λένε με τα λόγια; Με τη σιωπή, με τη γλώσσα του σώματος, με την γλώσσα και το συντακτικό της κινηματογραφικής αφήγησης;
- Προφορική μαρτυρία και Αφήγηση
– Πώς καταγράφουμε μια ειλικρινή και βαθειά βιωματική μαρτυρία; Ποιά είναι τα μυστικά αυτής της τέχνης; Πώς κινηματογραφούμε μαρτυρίες, αφηγήσεις και παραμύθια με τρόπο ζωντανό, άμεσο, ελκυστικό και σύγχρονο, κι όχι απλώς για να «…διασώσουμε την μνήμη ή την παράδοση»;
– Πόσο η παρουσία της κάμερας δυσκολεύει τον απλό άνθρωπο που καλείται να μοιραστεί τα βιώματά του μπροστά της; Τι είναι αυτό που μπορεί να τον κάνει να ξαναβρεί την εσωτερική ένταση και την φρεσκάδα της πρώτης φοράς;
– Η ηθική της κινηματογράφησης προφορικής μαρτυρίας, η επιμονή του ερευνητή και οι αντιστάσεις του ανθρώπου που προσφέρει τη μαρτυρία, η χημεία ανάμεσά τους.
– Η ιδιαιτερότητα της αφήγησης παραμυθιών μπροστά στην κάμερα.
- Από την μικρή, προσωπική ιστορία στη «μεγάλη», καθολική Ιστορία
– Πώς μπορούμε να βλέπουμε και να διδάσκουμε την «μεγάλη» Ιστορία μέσα από τις «μικρές», προσωπικές ιστορίες των απλών ανθρώπων που βρέθηκαν στην δίνη της;
– Πώς γεννιέται μέσα μας ένα ντοκιμαντέρ με πρόσωπα και εποχές παλιότερες, μια ταινία που ξανακοιτάει την Ιστορία – αυτό που λέμε «ιστορικό ντοκιμαντέρ»;
– Πώς μπορεί να γεννηθεί μια ολόκληρη ταινία ντοκιμαντέρ από μια και μόνο φωτογραφία-ντοκουμέντο;
Τα παραδείγματα δυο ταινιών του εισηγητή-σκηνοθέτη Βασίλη Λουλέ (Φιλιά εις τα παιδιά και Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη) που χρησιμοποιούνται σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης είναι αποκαλυπτικά ως προς τα όλα παραπάνω ερωτήματα.
Μέθοδος και Στόχοι του Εργαστηρίου
– Οι συμμετέχοντες θα γνωρίσουν ή θα ξαναδούν κάποια ελληνικά ντοκιμαντέρ μέσα από το παραπάνω ιδιαίτερο πρίσμα. Θα προβληθούν αποσπάσματα από τα ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λουλέ: 
Φιλιά εις τα παιδιά / Θηλειά / Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη / Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί καθώς και έργα άλλων Ελλήνων σκηνοθετών. (Στοιχεία για τις παραπάνω 4 ταινίες υπάρχουν στο Παράρτημα, στο τέλος του παρόντος κειμένου) .
– Θα προσεγγίσουν το περιεχόμενο των ταινιών σε βάθος, κάτι που δίνει αφορμές για προσωπική έρευνα, μελέτη και άσκηση. Κάτι πολύ χρήσιμο στους εκπαιδευτικούς, που μπορούν έτσι να προετοιμαστούν για δημιουργική δουλειά στην τάξη.
– Θα έρθουν σε μεγαλύτερη επαφή με την κινηματογραφική γλώσσα, ειδικά με τα ΜΗ λεκτικά στοιχεία της, δηλαδή με τη γλώσσα του σώματος, τη χρήση της σιωπής, τη χρήση του ήχου και της μουσικής, τη σημασία των διαφορετικών μεγεθών πλάνου κλπ.
– Θα πάρουν μέρος σε ομαδικές βιωματικές ασκήσεις όπως:
α) Άσκηση στην οποία κάποιοι από τους συμμετέχοντες βιντεοσκοπούν κάποιους άλλους που εθελοντικά αφηγούνται προσωπικές τους ιστορίες. Σκοπός είναι να δούμε πώς από μια αδιάφορη αφήγηση κάποιου ανθρώπου μπορούμε να φτάσουμε σε μια συγκινητική κι ουσιαστική κατάθεση-μαρτυρία. (Θα γίνει χρήση βιντεοκάμερας)
β) Άσκηση που έχει σκοπό να εξοικειώσει τους συμμετέχοντες με τους διαφορετικούς κώδικες αντίληψης και φωτογράφησης του ίδιου αντικειμένου. (Θα γίνει χρήση φωτογραφικής μηχανής).
Πρόκειται για ασκήσεις που γίνονται με πολύ κέφι και τις οποίες, στη συνέχεια, μπορούν οι εκπαιδευτικοί που παρακολουθούν το Εργαστήριο να τις υλοποιήσουν με τους δικούς τους μαθητές μέσα στη σχολική τάξη.
– Παρ’ όλο που στο Εργαστήριο δεν προβλέπονται μαθήματα τεχνικής κατάρτισης (κάμερα, μικρόφωνα κλπ) ούτε η δημιουργία ταινίας από τους συμμετέχοντες (όλα αυτά θα απαιτούσαν πολύ περισσότερο χρόνο), η φιλοδοξία του εισηγητή είναι, στο τέλος, έχοντας πάρει τα πρώτα βασικά εφόδια, να μπορεί ο καθένας να καταγράφει ιστορίες στο ιδιαίτερο προσωπικό του περιβάλλον ή να χρησιμοποιεί αυτή τη γνώση μέσα στη σχολική τάξη, στο δικό του ερευνητικό έργο, στη δική του ταινία.
Προϋποθέσεις για την ουσιαστική συμμετοχή στο Εργαστήριο
Για να είναι δημιουργική η συμμετοχή είναι απαραίτητο όσοι ενδιαφέρονται να πάρουν μέρος στο Κινηματογραφικό Εργαστήριο να κάνουν τα εξής:
α) Να έχουν μελετήσει την παρούσα αναλυτική περιγραφή του Εργαστηρίου.
β) Να έχουν προετοιμαστεί για τον τρόπο προσέγγισης του θέματος έχοντας δει τα links των ταινιών στο συνημμένο ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ.
γ) Να έχουν μελετήσει το συνημμένο κείμενο με τον τίτλο ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη.
δ) Να έχουν μαζί τους laptop και φωτογραφική μηχανή. Μαζί και τα περιφερειακά (μπαταρίες, καλώδια, κάρτες, αντάπτορες κλπ) για φόρτωμα, ξεφόρτωμα υλικών από και προς τον υπολογιστή. Είναι απαραίτητο να υπάρχει ο ανωτέρω εξοπλισμός ανά 5-6 άτομα.
ε) Κάποιοι να έχουν εγκατεστημένα στον υπολογιστή τους προγράμματα επεξεργασίας εικόνας και βίντεο (τύπου Photoshop, Movie Maker ή τα αντίστοιχά τους) και να ξέρουν τον χειρισμό τους.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Στοιχεία για τις ταινίες που θα χρησιμοποιηθούν
«Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη»
Ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λουλέ
Διάρκεια: 29 λεπτά.
Παραγωγή: 2005
Σύνοψη
Στιγμές από τη δράση και την προσωπικότητα της Λέλας Καραγιάννη, της θρυλικής “Μπουμπουλίνας” της Αντίστασης, μέσα από την τρυφερή ματιά του γιου της Γιώργου.
Καταζητούμενος στην διάρκεια της Κατοχής, ο νεαρός συναντούσε κρυφά τη μητέρα του για τις ανάγκες του Αγώνα. Ακόμα όμως και κάτω από κείνες τις δύσκολες συνθήκες είχε την ευκαιρία να απολαμβάνει την τρυφερότητα και τη στοργή της ηρωίδας, που δεν έπαψε ποτέ να είναι μητέρα.
Παράνομες κινηματογραφικές λήψεις μεταφέρουν σπάνιες εικόνες από την Αθήνα της Κατοχής, ενώ οι αποσπασματικές μνήμες του Γιώργου κρατάνε ακόμα, κάτι από τη “Βιολέτα της Πάρμας”, το αγαπημένο άρωμα της Λέλας.
«Φιλιά εις τα παιδιά»
Ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λουλέ
Διάρκεια: 115 λεπτά.
Παραγωγή: 2012
Σύνοψη
Πέντε μικρά Εβραιόπουλα στην Ελλάδα της Γερμανικής Κατοχής.
Η παιδική ηλικία ήταν ο Παράδεισός τους.
Ακόμα κι αν την έζησαν κρυμμένα στην αγκαλιά των ξένων,
ακόμα κι αν την έχασαν στη σκιά του Ολοκαυτώματος.
………………………………………………………………………………………..
Το «Φιλιά εις τα παιδιά» δεν είναι μια ακόμα ταινία για το Ολοκαύτωμα,
είναι μια ταινία για την παιδική ηλικία στη σκιά του Ολοκαυτώματος.
«Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί»
Ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λουλέ
Διάρκεια: 91 (ή 115) λεπτά.
Παραγωγή: 2013
Σύνοψη
Γιαγιάδες και παππούδες, λαϊκοί παραμυθάδες από τα χωριά των Τρικάλων αφηγούνται στον κινηματογραφικό φακό παραμύθια και ιστορίες της υπαίθρου.
Ένα οδοιπορικό καταγραφής, μύησης και μνήμης.
Μια ταινία αφιερωμένη στους τελευταίους –ίσως– ανθρώπους της γης μέσα στους οποίους είναι ακόμα ζωντανός ο απόηχος αιώνων προφορικής αφήγησης.
Παραμύθια του κάμπου και των βουνών.
Παραμύθια, για πάντα.
«Θηλειά»
Ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λουλέ
Διάρκεια: 12 λεπτά.
Παραγωγή: 2014
Σύνοψη
Το 1969 ο Θόδωρος Αγγελόπουλος γυρίζει στο Μονοδένδρι Ιωαννίνων την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία «Αναπαράσταση». Το καλοκαίρι του 2013 ο Λευτέρης Ρίζος, μόνιμος κάτοικος του χωριού, βοηθητικός ηθοποιός στα γυρίσματα της σημαντικής αυτής ταινίας μιλά για τη θηλειά που του πέρασαν στο λαιμό για τις ανάγκες των γυρισμάτων. Ένα μικρό υπαρξιακό σχόλιο γεννιέται μέσα από την προβολή της ταινίας μπροστά του, μετά από 44 χρόνια. Η θηλειά της ταινίας, η ηθική των ηρώων της, η ζωή του Λευτέρη με το κινηματογραφικό συνεργείο, η εμπειρία που τον σημάδεψε, η δική του προσωπική ζωή και ηθική, οι φίλοι που έφυγαν: όλα αποκτούν για τον ίδιο ένα άλλο νόημα τώρα, κοιτάζοντάς τα ξανά με τη σοφία, την πικρία και το χιούμορ των 92 του χρόνων.
Βασίλης Λουλές (βιογραφικό)
Ο Βασίλης Λουλές είναι σκηνοθέτης ταινιών μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ. Γεννήθηκε στα Τρίκαλα. Σπούδασε Ηλεκτρολόγος Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο και Κινηματογράφο στην Αθήνα.
Συνεργάστηκε για χρόνια με την ΕΡΤ στο πρόγραμμα ταινιών μικρού μήκους «μικροφίλμ» και με το Κινηματογραφικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών στην ταυτοποίηση και ταξινόμηση παλαιών κινηματογραφικών επικαίρων.
Οι ταινίες του τιμήθηκαν με βραβεία, έλαβαν μέρος σε πολλά φεστιβάλ του εξωτερικού και χρησιμοποιούνται ως εκπαιδευτικό υλικό σε σχολές και Πανεπιστήμια.
Τα έργα του πραγματεύονται μικρές, προσωπικές ιστορίες μέσα στη δίνη της Ιστορίας.
Το ντοκιμαντέρ Φιλιά εις τα παιδιά (2012), με θέμα μικρά παιδιά Ελλήνων Εβραίων που σώθηκαν κατά την Γερμανική Κατοχή χάρη στην προστασία που τους πρόσφεραν Χριστιανοί, τιμήθηκε με βραβεία σε φεστιβάλ κινηματογράφου, προβλήθηκε επί σειρά εβδομάδων σε κινηματογραφικές αίθουσες της Αθήνας και Θεσσαλονίκης και έδωσε αφορμή για πολλά κείμενα και σχόλια στον Τύπο. Προβάλλεται τώρα σε σχολεία της χώρας ενώ συνεχίζονται οι προβολές στην Ευρώπη, ΗΠΑ, Καναδά και Αυστραλία.
Στο ντοκιμαντέρ Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί (2013) γιαγιάδες και παππούδες, λαϊκοί παραμυθάδες της ελληνικής υπαίθρου αφηγούνται στον κινηματογραφικό φακό παραμύθια και ιστορίες με οικουμενικό και διαχρονικό χαρακτήρα. Παραμύθια του κάμπου και των βουνών – παραμύθια για πάντα.
Η μικρού μήκους ταινία μυθοπλασίας Ένας λαμπερός ήλιος (2000) προβλήθηκε σε πολλά φεστιβάλ, μεταδόθηκε από την τηλεόραση του ARTE (Γερμανία-Γαλλία) και προβλήθηκε σε πολλά μέρη του κόσμου στο πλαίσιο αφιερωμάτων για τον «Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο».
Τα έργα του Φιλιά εις τα παιδιά / Θηλειά / Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη / Ένας λαμπερός ήλιος προβλήθηκαν τo φθινόπωρο του 2014 σε 11 Πανεπιστήμια των ΗΠΑ και του ΚΑΝΑΔΑ. Ανάμεσά τους και τα: COLUMBIA, HARVARD, YALE, STANFORD, Mc GILL, SIMON FRASER. Η περιοδεία περιελάμβανε προβολές και συζητήσεις του ίδιου με το κοινό, διήρκεσε ένα μήνα και είχε πολύ μεγάλη επιτυχία. Έγινε με την χρηματοδότηση του Onassis Foundation (USA). Λεπτομέρειες εδώ: http://www.onassisusa.org/specialevents.php?m=4&h=4
Πραγματοποιεί σεμινάρια κινηματογράφου, σεμινάρια συγγραφής σεναρίου, προβολές και διαλέξεις πάνω σε θέματα όπως: Μαρτυρία και Προφορική Αφήγηση, Ιστορία, Ανάλυση Κινηματογραφικών Αρχείων, Ρατσισμός, Μετανάστευση.
Ειδικότερα, παραδίδει Σεμινάρια με θέμα Το Ντοκιμαντέρ ως εργαλείο στην Εκπαίδευση και συνεργάζεται με τους καθηγητές μέσα στο σχολείο για την υλοποίηση μαθητικών ταινιών. Του αρέσουν τα παραμύθια κι έτσι το καλοκαίρι του 2014 εγκαινίασε καινούργιο κύκλο θερινών Εργαστηρίων με θέμα Κινηματογραφώντας προσωπικές ιστορίες και παραμύθια. Γράφει κείμενα στο facebook και άρθρα σε ηλεκτρονικά περιοδικά. Πολλά από αυτά είναι στην ΠΑΡΑΛΛΑΞΗ: http://www.parallaximag.gr/articles/vasilis-loyles
Φιλμογραφία (επιλογή)
2014 Θηλειά / ντοκιμαντέρ 12’
2013 Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί / ντοκ. 115’
2012 Φιλιά εις τα παιδιά / ντοκ. 115’
2012 Στα ορεινά βοσκοτόπια / ντοκ. 60’
2005 Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη / ντοκ. 29’
2000 Ένας λαμπερός ήλιος / μυθοπλασία 36’
1999 Ελευσίνα, ιστορίες στον απόηχο των μηχανών / ντοκ. 30’
1996 Μετέωρα-Πίνδος, οδοιπορικό / ντοκ. 93’
1993 Ο Αμερικάνος / μυθοπλασία 39’
1990 Απών / μυθοπλασία 15’
Οι παραμυθάδες 