Posts Tagged With: Έθιμο

Της Παραμυθο-ανταποκρίτριάς μας, Ζωής Τσαπανίδου

… Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2022… Παραμονή της Αγίας Βαρβάρας… «Οι Παραμυθάδες» όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, βρεθήκαμε στην πόλη της Δράμας, τιμώντας το έθιμο με τα καραβάκια των ευχών! Ένα έθιμο που η ιστορία του χάνεται στα βάθη των αιώνων.

Διαδραματίζεται μπροστά στο εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας στα ήρεμα νερά της λίμνης, κάτω από τα οποία διασώζονται τα ερείπια της πρώτης εκκλησίας που ήταν αφιερωμένη στην Αγία, την οποία και γκρέμισαν οι Τούρκοι, όταν κατέλαβαν την πόλη το 1830, για να χτίσουν στην θέση της, τζαμί.

Ανήμερα της γιορτής της όμως, όπως λέει ο θρύλος, η περιοχή πλημμύρισε νερό και το τζαμί δεν χτίστηκε ποτέ! Από τότε η Αγία Βαρβάρα έγινε η πολιούχος της πόλης!

Φτάνοντας λοιπόν χθες Σάββατο απόγευμα, συναντήσαμε πλήθος κόσμου! Το εκκλησάκι γεμάτο προσκυνητές! Γύρω από την λίμνη, μικροί και μεγάλοι «Καραβοκύρηδες» με χαρούμενα πρόσωπα, κρατώντας τα καραβάκια τους, περίμεναν να πέσει το σκοτάδι για να τα ρίξουν μαζί με τις ευχές τους στα αγιασμένα νερά της λίμνης!

Ανάμεσά τους κι εμείς κρατώντας το δικό μας καραβάκι, «Το καραβάκι της αγάπης» που με πολλή όρεξη, μεράκι και φαντασία, κατασκεύασε η Σταυρούλα Παναγιωτίδου!

Με ευλάβεια πλησιάσαμε στην λίμνη και καθελκύσαμε το καραβάκι μας ψιθυρίζοντας ο καθένας την δική του ευχή!

Η λίμνη γέμισε από φωτισμένα καραβάκια, κάνοντας το καθένα το δικό του ταξίδι, κουβαλώντας τις δικές τους ευχές!

Το θέαμα ήταν πραγματικά μοναδικό! Και του χρόνου!

Ακολουθώντας το  έθιμο με τα καραβάκια των ευχών, στα κρυστάλλινα νερά της Αγίας Βαρβάρας, στην Δράμα, μέλη της ομάδας «Οι Παραμυθάδες» βρεθήκαμε και πάλι εκεί, παραμονή της γιορτής της Αγίας, συνεπείς στο ετήσιο ραντεβού μας! Μαζί με μας, ένα χαρούμενο πλήθος «καπεταναίων» κάθε ηλικίας κατευθυνόταν στην λίμνη κρατώντας ο καθένας την δική του κατασκευή. Το θέαμα γύρω μας εντυπωσιακό! Οι φωνές των παιδιών, νότα αισιοδοξίας στους δύσκολους καιρούς που ζούμε! Τα χαμόγελα και η χαρά των μεγάλων δεν κρυβόταν! Με το καραβάκι – δράκο στην αγκαλιά μας και δυο μικρότερα να το συντροφεύουν, τριγυρίσαμε ανάμεσα στα αιωνόβια πλατάνια, αναζητώντας το καλύτερο σημείο για την… καθέλκυσή του! Κι όταν μια μικρή εξέδρα επιλέχθηκε, γονατίσαμε, αφήσαμε απαλά το καράβι μας, μαζί με τα δύο μικρότερα, στην επιφάνεια της λίμνης και ψιθυρίζοντας τις ευχές μας, το αφήσαμε να ξεκινήσει το ταξίδι του!
Το έθιμο αυτό διαδραματίζεται  γιατί, σύμφωνα με την παράδοση, όταν το 1380 οι Τούρκοι κατέλαβαν την πόλη, γκρέμισαν το εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας,  θέλοντας να κτίσουν ένα τζαμί. Ανήμερα, όμως της γιορτής της, άρχισε να αναβλύζει τόσο νερό που καλύφθηκε όλη η περιοχή, σκεπάζοντας τα θεμέλια της εκκλησίας.Έτσι καθιερώθηκε σαν πολιούχος της Δράμας η Αγία Βαρβάρα!

Και του χρόνου λοιπόν!

ΥΓ. Τα καραβάκια έγιναν δια χειρός του μέλους μας, Παναγιωτίδου Σταυρούλας.

Την ερχόμενη Παρασκευή 03 Δεκεμβρίου, παραμονή της Αγίας Βαρβάρας, «Οι Παραμυθάδες» θα καθελκύσουμε το νέο μας καράβι, μένοντας πιστοί στο έθιμο της όμορης πόλης.

Τα τελευταία χρόνια δεν χάνουμε την ευκαιρία να βρεθούμε στην γειτονική μας Δράμα την παραμονή της γιορτής της προστάτιδος του πυροβολικού. Με το πέρας του πανηγυρικού εσπερινού κι αφού η νύχτα έχει ανοίξει την αυλαία της, ένα μοναδικό θέαμα ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια του κόσμου που έχουν πάρει θέση γύρω από τα ήρεμα νερά της λίμνης. Πολλά καραβάκια, μικρά και μεγάλα, από χαρτί, ξύλο ή και άλλα υλικά, πέφτουν στην λίμνη για ένα σύντομο ταξίδι.

Με εξαίρεση την περσινή χρονιά, «Οι Παραμυθάδες» συμμετέχουμε από το 2018 κατασκευάζοντας ένα διαφορετικό καράβι κάθε φορά. Άλλοτε καϊκι, άλλοτε γαλέρα, άλλοτε…

Για φέτος, επηρεασμένοι από την Σκανδιναβία, προσπαθήσαμε να φέρουμε στην περιοχή μας ένα καράβι τύπου ντράκαρ (drakkar)…και που ξέρεις, ίσως μαζί με αυτό, έρθουν και μύθοι από εκεί.

Ραντεβού λοιπόν την Παρασκευή 3 Δεκεμβρίου στην Δράμα!

Τις προηγούμενες μέρες ολοκληρώθηκε η κατασκευή στα ναυπηγεία «Παναγιωτίδου Στ. – Μίχα Αλ.» του παραμυθοκάραβου που θα σηκώσει άγκυρα την Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου στην λίμνη της Αγίας Βαρβάρας στην Δράμα στέλνοντας μία και μόνο ευχή: Αγάπη.

Είναι η δεύτερη χρονιά που «Οι Παραμυθάδες» θα δώσουμε το παρόν στο έθιμο που λαμβάνει χώρα στην όμορη πόλη. Το καράβι μας που με αγάπη και όρεξη κατασκεύασαν η Σταυρούλα Παναγιωτίδου και Αλέξης Μίχας είναι τύπου γαλέρας, βγαλμένο από τις μαγικές εικόνες των παραμυθιών. Βρίσκεται ήδη στις εγκαταστάσεις της Ομάδας μας και την Δευτέρα θα ξεκινήσει το παρθενικό του -και μοναδικό- ταξίδι, παραμονή της γιορτής της Αγίας Βαρβάρας.

Σχετικά με το έθιμο…

Από που προέρχεται όμως το έθιμο και ποιος θρύλος κρύβεται από πίσω. Η νηπιαγωγός Σοφία Καλαμακίδου, γράφει μεταξύ άλλων σε άρθρο που δημοσιεύεται στον ιστότοπο drama-tika.blogspot.com:

«…Σύμφωνα με το θρύλο που τυλίγει τις πηγές της πόλης, όταν το 1830 η Δράμα κατακτήθηκε από τους Τούρκους, το εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας γκρεμίστηκε για να χτιστεί στη θέση του ένα τζαμί. Τα σχέδια των κατακτητών όμως άλλαξαν… ανήμερα της Αγίας Βαρβάρας η περιοχή πλημμύρισε με νερό και έτσι το τζαμί δεν χτίστηκε ποτέ. Από τότε η Αγία Βαρβάρα έγινε η πολιούχος της Δράμας και ακριβώς απέναντι από τη λίμνη με τα θεμέλια, χτίστηκε η καινούρια εκκλησία που αφιερώθηκε στην Αγία που έσωσε το εκκλησάκι της. Έκτοτε, στις 4 του Δεκέμβρη κάθε χρόνο η πόλη μας τιμά τη μνήμη της πολιούχου της.

Το θρύλο αυτό ακολούθησε το έθιμο με τα καραβάκια, οι εκδοχές του οποίου είναι δύο. Σύμφωνα με την πρώτη, την παραμονή της Αγίας Βαρβάρας μετά τη λιτανεία, ο κόσμος έστελνε στο βυθισμένο εκκλησάκι το κεράκι του για την Αγία πάνω σε ένα σανίδι από ξύλο.

Η δεύτερη εκδοχή βασίζεται στο ότι η Αγία Βαρβάρα εκτός από προστάτιδα του πυροβολικού ήταν και η προστάτιδα των κοριτσιών που τις φυλούσε από τη γλωσσοφαγιά και βοηθούσε τα «τυχερά» του γάμου τους. Έτσι όλα τα ελεύθερα κορίτσια στις 3 του Δεκέμβρη, κατά τη διάρκεια του εσπερινού και μόλις σκοτείνιαζε, άναβαν κεριά στον ανατολικό τοίχο της λίμνης. Κάποιες κοπέλες έβαζαν τα κεράκια τους πάνω σε σανίδες ξύλου και μαζί με μια ευχή τα έστελναν στο βυθισμένο εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας. Η πορεία της σανίδας στη λίμνη έδειχνε αν η ευχή θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Αν το κεράκι έσβηνε θεωρούνταν αποτυχία αλλά η ελπίδα έμενε, καθώς το επόμενο πρωί όλα τα κορίτσια κατέφθαναν και πάλι στη λίμνη για να πλυθούν με το νερό που η Αγία Βαρβάρα είχε αγιάσει το προηγούμενο βράδυ.

Τα χρόνια που πέρασαν από τότε είναι πολλά και οι εποχές εκείνες έφυγαν ανεπιστρεπτί. Και όμως το έθιμο με τα κεράκια στη λίμνη έμεινε. Μόνο που τα κεράκια τώρα ταξιδεύουν πάνω σε καράβια φτιαγμένα από παιδικά χεράκια, δημιουργώντας μια πανέμορφη και μοναδική ατμόσφαιρα. Ότι καιρό και να έχει, χιόνι, βροχή ή τσουχτερό κρύο πάντα στις 3 Δεκεμβρίου μόλις σουρουπώσει οι μικροί καραβοκύρηδες βρίσκονται στις θέσεις τους και καμαρώνουν το καράβι τους μέχρι να καεί ή να πλεύσει μακριά μαζί με τα υπόλοιπα. …»

(Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο πατώντας εδώ)

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.