Η ταινία-ντοκιμαντέρ «Πέρασα κι εγώ από ‘κει κι είχα παπούτσια από χαρτί» του σκηνοθέτη Βασίλη Λουλέ, θα προβληθεί το Σάββατο το απόγευμα στο θεατράκι της «Στέγης». Θα πραγματοποιηθούν δύο προβολές (19:00 & 21:30) παρουσία του δημιουργού, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Μια ζωή παραμύθι» που συνδιοργανώνουμε η Ομάδα Μελέτης, Διατήρησης και Διάδοσης του Λαϊκού Παραμυθιού και Παιχνιδιού «Οι Παραμυθάδες» και ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης νομού Καβάλας.
Λίγα λόγια για την ταινία
Γιαγιάδες και παππούδες, λαϊκοί παραμυθάδες από τα χωριά των Τρικάλων αφηγούνται στον κινηματογραφικό φακό παραμύθια και ιστορίες της υπαίθρου. Ένα οδοιπορικό καταγραφής, μύησης και μνήμης. Μια ταινία αφιερωμένη στους τελευταίους –ίσως– ανθρώπους της γης μέσα στους οποίους είναι ακόμα ζωντανός ο απόηχος αιώνων προφορικής αφήγησης. Παραμύθια του κάμπου και των βουνών. Παραμύθια, για πάντα.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Βασίλης Λουλές
Σενάριο: Βασίλης Λουλές, Κώστας Μαχαίρας
Μοντάζ: Κινάν Ακάουϊ
Μουσική: Νίκος Κυπουργός
Διεύθυνση φωτογραφίας: Μιχάλης Γερανιός
Φωτογραφίες γυρισμάτων: Μάνος Κριτσωτάκης
Παραγωγή: e-trikala ΑΕ
υπό την Αιγίδα του Δήμου Τρικκαίων
Αποσπάσματα από κείμενο του σκηνοθέτη στο ένθετο του DVD
«Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί, από πάνω κόκκινα κι από κάτω κόσκινα»:
έτσι τέλειωναν συχνά τα παραμύθια που έλεγαν παλιά οι άνθρωποι. Έτσι τελειώνουν και τώρα αυτά που λένε οι τελευταίοι –ίσως– γέροι παραμυθάδες στον κινηματογραφικό φακό, στο ντοκιμαντέρ που γύρισα στα χωριά των Τρικάλων Θεσσαλίας, για τον Δήμο Τρικκαίων.
Παραμύθια, για πάντα. Παραμύθια του κάμπου και των βουνών.
Άνθρωποι απλοί, βοσκοί, νοικοκυρές, αγρότες, άνθρωποι δεμένοι με τη γη και τα ζώα, αγράμματοι οι περισσότεροι, προικισμένοι όμως με το χάρισμα της αφήγησης, μάς καθηλώνουν και δημιουργούν ταξίδια στο μυαλό μας. Από στόμα σε στόμα, από παππούδες και γιαγιάδες στα παιδιά και στα εγγόνια, οι παραμυθάδες διέσωσαν ιστορίες, παραδόσεις και θρύλους, τραγούδια και στιχάκια που θα είχαν πια χαθεί. Μέσα από τις αφηγήσεις των παραμυθιών που κινηματογραφήσαμε ζωντανεύουν και πάλι η γεωργική και κτηνοτροφική παράδοση του τόπου, τα ζώα και τα φυτά, τα πυκνά δάση και οι μεγάλοι κάμποι, τα μονοπάτια, τα σταυροδρόμια, τα πηγάδια κι οι πηγές, ο κουρνιαχτός του δρόμου και η πρωϊνή ομίχλη, οι πονηρές αλεπούδες και οι αετοί που μιλάνε, οι νεράϊδες, οι δράκοι και οι λάμιες, οι μύλοι και τα καρκατζάλια.
Ένα μεγάλο οδοιπορικό στα παραμύθια λοιπόν, μέσα από το οδοιπορικό των παλικαριών που ξεκινάν να βρουν την τύχη τους ή να κερδίσουν την καρδιά της όμορφης βασιλοπούλας, που συναντούν εμπόδια στο δρόμο, που στέκονται σε τρίστρατα και παίρνουν το μονοπάτι το δύσκολο και «…προχωράν και προχωράν…» και φτάνουν σε κόσμους άγνωστους πανέμορφους τρομακτικούς, και περιπλανώνται άσκοπα και ξεστρατίζουν και κοιμούνται όπου βρεθούν και νυχτωθούν. Αρετές του παλιού καιρού, τότε που ο χρόνος κύλαγε αλλιώς, που η βραδύτητα ήταν αρετή, που το θαύμα ήταν εφικτό κι ο στοχασμός θεωρούνταν σοφία – κι όχι χάσιμο χρόνου.
Αρετές και αξίες που φτάνουν πολύ πίσω, στα μεγάλα έπη του Ομήρου, του πρώτου παραμυθά που κατέγραψε τις προφορικές ιστορίες που είχαν φτάσει ως τις δικές του μέρες.
Γεννήθηκα στα Τρίκαλα στις αρχές της δεκαετίας του ’60, στο μεταίχμιο δυο εποχών. Ένα μικρό ισόγειο σπίτι που έβγαινε σε μια αυλή, κοινή με άλλους γείτονες. Δίπλα, το ποδηλατάδικο του πατέρα μου. Κι από την άλλη, μια καρβουναποθήκη. Αυτός ήταν όλος μου ο κόσμος. Κόσμος φτωχικός. Σκυφτός αλλά περήφανος, όχι σκυμμένος.
[…]
Παντού ακούγαμε παραμύθια. Παραμύθια η μάνα μου στο σπίτι, παραμύθια η μάνα της στο ένα χωριό, παραμύθια ο παππούς, η γιαγιά, οι θείες και οι θειοί μου στο άλλο χωριό, παραμύθια παντού. Παραμύθια στα μικρά παιδιά για να κοιμηθούν ή να λουφάξουν. Παραμύθια για να αντέξουν οι μεγάλοι στις ατέλειωτες ώρες χειρωνακτικής δουλειάς: στο χωράφι, στο δεμάτιασμα του καπνού, στη βοσκή, στα μικρά εργαστήρια, στο άρμεγμα, στον αργαλειό και στα νυχτέρια των γυναικών, στο κάρο που σε πήγαινε – νύχτα ακόμα – στο χωράφι με τα βαμβάκια. Παραμύθια για να περνάει η ώρα στα μακρυνά ατέλειωτα ταξίδια εκείνου του καιρού.
[…]
Το ντοκιμαντέρ «Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί» δεν αρκείται όμως στην καταγραφή του λόγου και στη διάσωση της προφορικής παράδοσης της περιοχής, δεν αναδεικνύει μόνο τον πλούτο των παραλλαγών πάνω στο ίδιο παραμύθι – από στόμα σε στόμα, από τόπο σε τόπο – αλλά προσθέτει και κάτι περισσότερο, κάτι που μόνον ο κινηματογράφος μπορεί: φέρνει στο φως τις χειρονομίες του αφηγητή, τις εκφράσεις του προσώπου, τις σιωπές και τις εντάσεις, τη γλώσσα του σώματος. Όλα αυτά ακριβώς τα στοιχεία τα οποία προσδίδουν την δύναμη και την ιδιαιτερότητα στον κάθε παραμυθά. Η ντοπιολαλιά είναι όμορφη στα παραμύθια, ζωντανεύει τις εικόνες που περιγράφουν, ενώ τα εκφραστικά πρόσωπα των γερόντων είναι σαν ένα απέραντο τοπίο που δεν χορταίνεις να παρατηρείς, να θαυμάζεις, να απολαμβάνεις.
Πρόσωπα που, ακούγοντάς τα, μάς γεννούν εικόνες στο μυαλό και μας κάνουν να θέλουμε να πούμε ιστορίες κι εμείς, με τη σειρά μας.
Όλοι εμείς, και οι μεγάλοι και τα παιδιά. […]
Δείτε ένα 14λεπτο απόσπασμα:
Για να δείτε το απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ, πατήστε εδώ!
Βασίλης Λουλές – Βιογραφικό
Ο Βασίλης Λουλές είναι σκηνοθέτης ταινιών μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ. Γεννήθηκε στα Τρίκαλα.
Σπούδασε Ηλεκτρολόγος Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο και Κινηματογράφο στην Αθήνα.
Συνεργάστηκε για χρόνια με την ΕΡΤ στο πρόγραμμα ταινιών μικρού μήκους «μικροφίλμ» και με το Κινηματογραφικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών στην ταυτοποίηση και ταξινόμηση παλαιών κινηματογραφικών επικαίρων.
Οι ταινίες του τιμήθηκαν με βραβεία, έλαβαν μέρος σε πολλά φεστιβάλ του εξωτερικού και χρησιμοποιούνται ως εκπαιδευτικό υλικό σε σχολές και Πανεπιστήμια.
Τα έργα του πραγματεύονται μικρές, προσωπικές ιστορίες μέσα στη δίνη της Ιστορίας.
Το ντοκιμαντέρ Φιλιά εις τα παιδιά (2012), με θέμα μικρά παιδιά Ελλήνων Εβραίων που σώθηκαν κατά την Γερμανική Κατοχή χάρη στην προστασία που τους πρόσφεραν Χριστιανοί, τιμήθηκε με βραβεία σε φεστιβάλ κινηματογράφου, προβλήθηκε επί σειρά εβδομάδων σε κινηματογραφικές αίθουσες της Αθήνας και Θεσσαλονίκης και έδωσε αφορμή για πολλά κείμενα και σχόλια στον Τύπο. Προβάλλεται τώρα σε σχολεία της χώρας ενώ συνεχίζονται οι προβολές στην Ευρώπη, ΗΠΑ, Καναδά και Αυστραλία.
Στο ντοκιμαντέρ Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί (2013) γιαγιάδες και παππούδες, λαϊκοί παραμυθάδες της ελληνικής υπαίθρου αφηγούνται στον κινηματογραφικό φακό παραμύθια και ιστορίες με οικουμενικό και διαχρονικό χαρακτήρα. Παραμύθια του κάμπου και των βουνών – παραμύθια για πάντα.
Η μικρού μήκους ταινία μυθοπλασίας Ένας λαμπερός ήλιος (2000) προβλήθηκε σε πολλά φεστιβάλ, μεταδόθηκε από την τηλεόραση του ARTE (Γερμανία-Γαλλία) και προβλήθηκε σε πολλά μέρη του κόσμου στο πλαίσιο αφιερωμάτων για τον «Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο».
Τα έργα του Φιλιά εις τα παιδιά / Θηλειά / Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη / Ένας λαμπερός ήλιος προβλήθηκαν τo φθινόπωρο του 2014 σε 11 Πανεπιστήμια των ΗΠΑ και του ΚΑΝΑΔΑ. Ανάμεσά τους και τα: COLUMBIA, HARVARD, YALE, STANFORD, Mc GILL, SIMON FRASER. Η περιοδεία περιελάμβανε προβολές και συζητήσεις του ίδιου με το κοινό, διήρκεσε ένα μήνα και είχε πολύ μεγάλη επιτυχία. Έγινε με την χρηματοδότηση του Onassis Foundation (USA). Λεπτομέρειες εδώ: http://www.onassisusa.org/specialevents.php?m=4&h=4
Πραγματοποιεί σεμινάρια κινηματογράφου, σεμινάρια συγγραφής σεναρίου, προβολές και διαλέξεις πάνω σε θέματα όπως: Μαρτυρία και Προφορική Αφήγηση, Ιστορία, Ανάλυση Κινηματογραφικών Αρχείων, Ρατσισμός, Μετανάστευση.
Ειδικότερα, παραδίδει Σεμινάρια με θέμα Το Ντοκιμαντέρ ως εργαλείο στην Εκπαίδευση και συνεργάζεται με τους καθηγητές μέσα στο σχολείο για την υλοποίηση μαθητικών ταινιών.
Του αρέσουν τα παραμύθια κι έτσι το καλοκαίρι του 2014 εγκαινίασε καινούργιο κύκλο θερινών Εργαστηρίων με θέμα Κινηματογραφώντας προσωπικές ιστορίες και παραμύθια.
Γράφει κείμενα στο facebook και άρθρα σε ηλεκτρονικά περιοδικά. Πολλά από αυτά είναι στην ΠΑΡΑΛΛΑΞΗ:
http://www.parallaximag.gr/articles/vasilis-loyles
Φιλμογραφία (επιλογή)
2014 Θηλειά / ντοκιμαντέρ 12’
2013 Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί / ντοκ. 115’
2012 Φιλιά εις τα παιδιά / ντοκ. 115’
2012 Στα ορεινά βοσκοτόπια / ντοκ. 60’
2005 Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη / ντοκ. 29’
2000 Ένας λαμπερός ήλιος / μυθοπλασία 36’
1999 Ελευσίνα, ιστορίες στον απόηχο των μηχανών / ντοκ. 30’
1996 Μετέωρα-Πίνδος, οδοιπορικό / ντοκ. 93’
1993 Ο Αμερικάνος / μυθοπλασία 39’
1990 Απών / μυθοπλασία 15’
Οι παραμυθάδες 